6. Sınıf – Ses ve Video İşleme Programları

1- Mikrofonla Duy Beni, Kamerayla Gör Beni

– Bilgisayarda ses ve görüntü nasıl oluşur?
– Bilgisayardaki sesi işitmek ve görüntüyü görmek için hangi donanımlara ihtiyaç vardır?
– Bilgisayarda sesi kaydetmek için hangi araçlara ihtiyaç vardır?

Bilgisayarda Ses ve Görüntü Nasıl Oluşur?

Öncelikle ses işlemleri ile ilgili donanım ve yazılımlardan bahsedelim.

Ses Kartı

Analog ve dijital ses dönüşümlerini yapan donanım birimidir.

Bilgisayarda sesi oluşturur ve duyabilmemiz için gerekli düzenlemeleri de yapar.

Görseldeki renkli jaklar kulaklık, hoparlör gibi donanımlar için ses çıkışı yeridir. Mikrofon için de bir giriş mevcuttur.

Hoparlör / Kulaklık

Dijital sinyalin fiziksel ortama aktarılmasını sağlar.

Bilgisayardaki sesi duyabileceğimiz biçime dönüştüren donanım birimidir.

Hoparlörlerin 2’li ya da 5+1 gibi daha fazla hoparlörden oluşan türleri vardır.

Kulaklıkların ise, kafa üstü kulaklık ya da kulak içi kulaklık türleri vardır.

Kulaklıkların ayrıca kablolu ve kablosuz türleri de mevcuttur.

Mikrofonlar

Bilgisayarlarda, cep telefonlarında, tabletlerde ya da diğer dijital araçlarda kullanılan mikrofonlar; fiziksel ses dalgalarını dijital sinyallere dönüştüren donanım birimidir.

Sesimizi bilgisayarın anlayacağı dile çevirmek mikrofonun görevidir.

Mikrofonların kablolu veya kablosuz çeşitleri olduğu gibi cihazların içine gömülü şekilde de bulunur. Örneğin telefonlarda ya da dizüstü bilgisayarlarda mikrofonlar kasa içine gömülüdür.

Peki Ya Yazılımlar?

Ses ile ilgili işlemleri yaparken bizlere kaydetme ve yürütme yazılımları yardım eder. Bu yazılımlar ses kartının dijital ses kayıt etme ve dinleme işlevlerini yönetirler. Sadece ses dosyalarını çalan programlar olduğu gibi video oynatıcılar da ses dosyalarını çalabilirler.

Ses dosyalarını düzenleyebileceğimiz yazılımlar da vardır.

Bu yazılımlara;

• Audacity
• Ardour
• OceanAudio
• Adobe Audition
• Cakewalk gibi yazılımlar ve
• HYA.WAVE gibi internet üzerinden çalışan uygulamalar örnek olarak verilebilir.

Ses Dosyası Uzantıları

Ses dosyalarının uzantıları diğer dosyalardan farklıdır. mp3, wav, ogg bu uzantılardan bazılarıdır. Daha önce işlediğimiz 5. sınıf konularından olan Dosya Yönetimi konusundaki Ses Dosyası Uzantıları başlığından detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Sesimizi Nasıl Kaydederiz?

– Daha önce sesini bilgisayara ya da cep telefonuna kaydeden var mı? Varsa bu işlemi nasıl yaptınız?

Sesimizi kaydetmek için mikrofon kullanırız. Mikrofonlar ses dalgalarından analog elektriksel bir sinyal oluştururlar.

Bu sinyal mikrofon ile ses kartına iletilir ve analogdan dijitale (fiziksel ortamdan bilgisayarın anlayacağı biçime) çevrilerek bilgisayarda kaydedilir.

Kayıt esnasında ise yazılımlardan faydalanırız.

Şimdi de görüntü işlemleri ile ilgili donanım ve yazılımlardan bahsedelim.

Ekran Kartı

Bilgisayarda görüntüyü oluşturan aygıta ekran kartı denir.

Ekran kartı dijital ortamdaki görüntüyü görebileceğimiz biçime dönüştürür.

Ekrana sahip olan her donanım birimini (Dizüstü bilgisayar, tablet, cep telefonu gibi) basit de olsa bir ekran kartına sahiptir.

Kamera

Görüntümüzü kaydetmek için cep telefonlarımızda, bilgisayarlarımızda bulunan kameraları kullanırız.

Kameralar görüntümüzü dijital bilgilere dönüştürürler.

Masaüstü bilgisayar, cep telefonu, tablet gibi pek çok donanım biriminde kamera bulunmaktadır.

Bu cihazların dışında harici olarak kullanılan kameralar da vardır. Webcam olarak adlandırılan bu kameralar kablo ile bilgisayara bağlanmaktadır.

Monitör/Ekran

Dijital ortamlardaki bilgileri bizlere gösteren aygıttır.

Bilgisayarların, tabletlerin, cep telefonlarının ve daha pek çok aygıtın ekranı vardır.

Monitörler farklı bağlantı kabloları yardımıyla bilgisayar üzerinde yer alan ekran girişlerine bağlanır.

CRT, LCD ve LED monitör çeşitleri vardır. Monitörlerin büyüklükleri inch ile ifade edilmektedir. Örneğin 22 inch monitör.

Görüntü Nasıl Oluşur?

Bir görüntü çok sayıda küçük noktanın birleşmesiyle oluşur. Dijital ortamlarda bu noktalara piksel diyoruz. Bilgisayara ya da cep telefonuna çok yakından baktığımızda bu minik noktaları görebiliriz.

Her pikselin kendine ait renk ve yoğunluk bilgisi vardır. İşte bu piksellerden binlercesi bir araya gelerek ekrandaki görüntüyü oluşturur.

Dijital ekranlardaki görüntüler tekrar eden resimlerden, resimler piksellerden, pikseller renk kodlarından, renk kodları da 0’lardan ve 1’lerden oluşur.

Video Düzenleme Yazılımları

Bilgisayarlarda kullanılan görüntü kaydetme ve video düzenleme programlarından bazıları şunlardır:

• Windows Movie Maker (Windows 7 ve Windows 8 işletim sisteminde çalışır, ücretsizdir, güncel windows işletim sistemlerinde çalışmamaktadır.)
• Windows Fotoğraflar (Windows 8, Windows 10 ve Windows 11 işletim sistemlerinde çalışır, ücretsizdir.)
• OpenShot (Linux, OS X ve Windows işletim sistemlerinde çalışır, ücretsizdir.)
• Adobe Premier Pro (Windows 10 , Windows 11 ve OS X işletim sistemlerinde çalışır, ücretlidir.)
• Adobe AfterEffects (Windows 10 , Windows 11 ve OS X işletim sistemlerinde çalışır, ücretlidir.)

Görüntü Dosyası Uzantıları

Video dosyalarının uzantıları da farklı biçimlerdedir. avi, wmv, mpeg en sık kullanılan video dosyası uzantılarıdır. Daha önce işlediğimiz 5. sınıf konularından olan Dosya Yönetimi konusundaki Video Dosyası Uzantıları başlığından detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

NOT: Ses ya da görüntü kaydederken belirli dosya biçimleri kullanılmaktadır. Bu dosya biçimlerinin bazıları kaliteyi korumak amacıyla sıkıştırma yapmazlar, bu yüzden boyutları yani diskte kapladıkları alan daha yüksektir. Aynı zamanda sıkıştırma yapan dosya biçimleri ise daha az yer kaplamaktadırlar.

---

2- Sesimi Dönüştür

Ses dosyalarını kaydetme ve düzenleme konusunda yazılımlardan faydalandığımızı belirtmiştik. Bu yazılımlardan ücretsiz ve açık kaynak kodlu olan Audacity programının kullanımına bakalım.

Audacity ile aşağıdaki işlemleri kolaylıkla yapabiliriz:

• Ses kaydetme
• Kayıtlı sesi düzenleme (kesme, yapıştırma, montaj yapma ve sesleri biri birine karıştırma). Kaset ve kayıtları sayısal kayıtlara ya da CD’lere dönüştürme
• Farklı ses dosyalarını birbirine dönüştürme
• Bir ses kaydının hızını ya da tonunu değiştirme

Audacity programı için hazırlanan eğitim serisinin ilk videosunu aşağıdan izleyebilirsiniz. Diğer bölümlere buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Bu konuda hazırlanmış bir sunu yok!

Konu Testi – 1